Thư của Chủ tịch HĐQT gửi toàn thể nhân viên bệnh viện

Theo sử liệu và chứng tích khảo cổ thì  nước mắm ra đời từ một nước cộng hòa cổ ở Bắc Phi, ở thế kỷ II trước Công nguyên,  người ta đã phát minh ra kỹ thuật ướp cá biển với muối, kết hợp với sức nóng của ánh mặt trời vùng Địa Trung Hải để tạo ra thứ nước mắmthơm ngon, không chỉ để dùng mà còn để bán sang các nước láng giềng ở bờ bên kia Địa Trung Hải.
Không có nguồn sử liệu nào ghi lại thời gian và nơi khai sinh ra nước mắm ở Việt Nam, ngoại trừ một số tư liệu truyền khẩu cho rằng người Việt học cách làm nước mắm từ người Chăm vào khoảng thế kỷ X và nó được người việt sử dụng cho đến ngày nay.

LÀ NGUYÊN LIỆU,GIA VỊ, DƯỢC LIỆU...
Không cần phải bàn cải gì thêm nữa,  nước mắm Việt đã có một lịch sử lâu đời, chí ít cũng hơn 1.000 năm tuổi. Và, cho dù nước mắm được phát minh ở châu Phi, được người châu Âu tiếp nhận rồi lan truyền sang châu Á; cho dù người Tàu và người Nhật biết đến và sử dụng nước mắm trước người Việt Nam cả 500 năm; cho dù người Hàn Quốc, người Thái Lan, người Philippines ngày nay vẫn còn dùng nước mắm trong nền ẩm thực của họ... thì nước mắm vẫn là tinh hoa của ẩm thực Việt, là tiêu chí để nhận diện ẩm thực Việt. Vì sao như vậy?
 Trước tiên là vì cái cách mà người Việt dùng nước mắm trong nền ẩm thực của mình. Nếu người các xứ khác coi nước mắm chỉ là thứ dung môi để bảo quản thực phẩm như người Hàn Quốc dùng nước mắm trong chế biến kim chi, hay coi nước mắm là một thứ gia vị nêm nếm để làm cho món ăn ngon hơn như người Thái dùng nước mắm trong các món gỏi… thì nước mắm vừa là nguyên liệu vừa là gia vị vừa là món ăn chính vừa là dược liệu trong nền ẩm thực Việt Nam.
Là nguyên liệu bởi hầu như tất cả món ăn của người Việt đều phải dùng đến nước mắm, đặc biệt là các món luộc, món gỏi, bún chả ( Trừ bún chửi) bánh   cuốn, óc luộc…. Nếu không có nước mắm được chế biến thành nước chấm thì các món này sẽ bất thành vì tự thân chúng không thể trở thành một món ăn mà phải “sống” nhờ vào nước mắm và các loại nước chấm có sử dụng nước mắm (hay nước tương) để chế biến.
Là gia vị bởi ngoài thực phẩm chay thì hầu như món ăn nào của người Việt cũng đều dùng gia vị để nêm nếm nhằm tăng thêm hương, thêm vị và thêm chất khiến cho món ăn trở nên ngon hơn, đậm đà hơn và quyến rũ hơn. Mà cái sự nêm nếm bằng nước mắm của người Việt mới phong phú, tinh tế và vi diệu làm sao: có món phải ướp nước mắm trước khi nấu mới ngon - như các món kho; có món vừa nêm vừa nấu thì nước mắm mới làm dậy mùi thức ăn - như các món xào; có món nấu chín rồi mới nêm thêm chút nước mắm để cho “vừa miệng” - như món canh; có món vừa ăn vừa nêm tùy theo khẩu vị của từng người - như món cháo...

Là món ăn chính là bởi vì tự thân nước mắm đã là một món ăn. Chỉ cần chan chút nước mắm lên chén cơm trắng hay những sợi bún tươi làm từ gạo là người Việt đã có được một bữa no. Nếu có thêm chút chanh, ớt, tỏi, đường nêm vào chén nước mắm nguyên chất hoặc là rim nước mắm cùng với những thứ gia vị miền quê trên bếp lửa riu riu để trở thành món kho quẹt của người Nam Bộ thì món nước mắm đơn sơ ấy đã được lên đời thành một món ngon, nhất là đối với những người cần lao.
Là dược liệu hữu ích khi nước mắm cung cấp độ đạm cao cho người ăn. Đó là thứ đạm từ cá, vốn lành tính, tốt và an toàn cho sức khỏe của con người hơn so với đạm từ thịt động vật. Với người dân miền biển, nước mắm là một thứ dưỡng chất bồi bổ sức khỏe và tăng cường sinh lực. Bởi vậy, trước khi lặn xuống biển sâu đánh bắt hải sản, họ thường uống hay ngậm một ngụm nước mắm để chống lạnh và đề kháng với sức nước ép của nước biển. Nước mắm có công dụng kỳ diệu như vậy đó!
Vâng đã bao giờ bạn so sánh giữa vị mặn chát chúa của nước mắm với vị ngọt của đường hay chưa? Và đã bao giờ bạn so sánh mùi” Khăn khẳn” khó ngửi của nước mắm với vị thơm ngào ngày của dầu chuối, vani hay chưa? Vâng mặn thế đấy nhưng không có không được còn ngọt như đường thử hỏi mấy khi chúng ta đã dùng nó trong bữa ăn? Và cũng vì những điều kỳ diệu ấy mà đường sữa  tuy ngọt ngào là vậy nhưng cũng chỉ là những món quà xã giao mà thôi, ngược lại vị mặn mòi của nước mắm  lại trở thành những món quà nhiều ý nghĩa dành tặng những người thân yêu nhất…
Sau cùng, nước mắm biểu trưng cho sự đoàn kết và chia sẻ trong bữa cơm của người Việt. Ở đó, chén nước mắm đặt chính giữa mâm cơm, tuy ít, lại không phải là cao lương mỹ vị nhưng là món mà mọi người đều hướng đến, đều dùng chung và dùng vừa đủ và không hề có ý độc chiếm hay dùng nhiều hơn như đối với những món ăn khác. Có thể nói, trong bữa cơm Việt, mọi người đều dân chủ và bình đẳng như nhau trước chén nước mắm. Liệu có món ăn nào tải được giá trị nhân văn lớn lao như vậy hay không?
Với những giá trị vĩ đại về dinh dưỡng, lịch sử, văn hóa và nhân văn như vậy, nước mắm xứng đáng được tôn vinh đặc biệt trong ngành thực phẩm, trở thành đại sứ của nền ẩm thực Việt Nam , vì nước mắm mang trong mình những sư mệnh, trọng trách to lớn như vậy  nên nó trở thành món quà vô cùng ý nghĩa  nhưng điều quan trọng hơn đó  là các bạn những người được nhận món quà ấy là những người xứng đáng, những người biết sống , cống hiến và hy sinh vì mọi người , nhân dịp tết đến , xuân về hy vọng khi sử dụng những giọt nước mắm nhỏ bé đó chúng ta cùng suy ngẫm về những giá trị nhân văn tiềm ẩn bên trong đó. Đó cũng chính là lý do mà tôi chọn chai nước mắm để làm qua cho mọi người nhân dịp tết đến xuân về…

Đọc đến đây chắc mọi người sẽ thắc mắc, tại sao hôm nay chủ tịch lại  nói nhiều đến nước mắm như thế đúng không ạ. Đúng vậy, số là thế này: Hẳn các bạn còn nhớ, tôi đã nhiều lần nhắc nhở cánh nhà bếp rằng. Tết chẳng ai muốn xa nhà đâu, vì cứ mỗi người tết phải ở BV để làm việc thì lại có một gia đình đang thiếu đi một người thân, và cái tết của gia đình ấy sẽ chống chếnh và không thể trọn vẹn niềm vui, nhưng vì sự nghiệp, vì công việc nên nhiều người của GĐ Hùng vương phải tạm gác lại những chuyện gia đình để lăn lộn, cống hiến,ăn tết cùng bệnh nhân, tôi đã nhìn thấy những giọt nước mắt của các bạn trẻ khi bước chân vào nhà ăn… và cũng vì thế mà nhiều lần tôi nhắc nhở, yêu cầu  bộ phận hậu cần phải chuẩn bị bữa cơm ngày tết phải thật sự chu đáo, đành rằng không ai muốn ở lại để ăn, bữa cơm có thịnh soạn đến mấy  cũng không thể khỏa lấp nỗi nhớ nhà, không thể bù đắp, khỏa lấp khoảng trống trong lòng của mỗi người đặc biệt là các bạn trẻ nhưng dù sao việc chuẩn bị kỹ lưỡng, mâm cơm ngày tết có thịt mỡ, dưa hành, bánh trưng xanh… cũng phần nào làm vơi đi nõi nhớ nhà đang cháy bỏng trong lòng mọi người, cũng đã có lần tôi nói rằng , hơn lúc nào hết bữa cơm ngày tết còn là lương tâm, trách nhiệm, tình cảm và nó là cầu nối hòa quện , gắn chặt  hơn những con người đang sống vì mọi người với nhau…Nhưng thật đáng buồn là bữa cơm chiều hôm nay ( 29 tết) một lần nữa tôi cảm thấy sấu hổ, cảm thấy thất vọng, cảm thấy có lỗi với tất cả mọi người, bữa cơm chiều 29 tết mà nó lạnh lẽo, nhạt nhẽo vô cùng, bữa cơm không mang bất cứ chút ít nào hương vị ngày tết, không bánh trưng, không dưa hành, bữa cơm của sự thờ ơ, vô cảm, bữa cơm thiếu lương tâm và trách nhiệm…
 
Với tư cách là người đứng đầu  bệnh viện tôi thành thật xin lỗi tất cả mọi người, tôi đã quá quan liêu, quá tin vào thuộc cấp của mình …và để câu chuyện buồn một lần nữa lại xẩy ra. Tôi viết câu chuyện này để cảnh cáo bộ phận hậu cần, những người thiếu trách nhiệm, không hiểu hoặc cố tình không hiểu bổn phận của mình phải làm gì và xin lỗi tất cả  mọi người, Tôi cam kết rằng, câu chuyện tương tự như buổi chiều hôm nay sẽ vĩnh viễn không lặp lại, Chúng ta chọn vị mặn mòi của nước mắm chứ không chọn vị ngọt của đường phèn, có như vậy chúng ta mới tồn tại và phát triển được đúng không cả nhà…
          Xin trân trọng cảm ơn tất cả mọi người…
                                        Phạm Văn Học